Als groot radioliefhebber en radiomaker (beroepsgedeformeerde freak, zo je wil) heb ik met veel plezier the Imaging Days bezocht. Een tweedaagse conferentie over voornamelijk radio (en een klein beetje televisie) imaging. Vormgeving dus. Jingles, Promo’s, Sweeps, Bumpers, kortom al die geluidseffecten die je naast muziek, nieuws en DJ’s op de radio hoort.
Ik heb naar een aantal sprekers geluisterd en ben geinspireerd. Heel bijzonder te zien hoe hartstochtelijk mensen met radio(imaging) bezig zijn, herkenbaar ook. Er werd veel techniek besproken. Gaaf, want ik kon mee kijken met engineers en zag Protools sessies waar ik in mijn leven niet meer aan kan tippen (alhoewel…).
Er werd ook gesproken over de gedachten achter imaging, achter de geluiden, achter de tekst.
Een van de uitgangspunten was min of meer als volgt. Imaging moet mensen aanspreken. Je moet je promo of jingle ‘voelbaar’ maken, herkenbaar, vertrouwd. Volgens onderzoek (en velen) is radio bij uitstek het medium wat vertrouwd voelt, wat je een goed gevoel geeft (feelgood), wat je ervaart als ‘een vriend’. Dus in je uitingen, praat ook tegen je vriend, Spreek je luisteraar aan als een vriend. Communiceer met je vriend. Sta dicht bij je luisteraar. Deel de belevingswereld met (en/of van) je luisteraar.
Als dit een heersende mening is over de communicatie met de luisteraar, vind ik het opvallend hoe dit wordt toegepast in imaging. Er zijn voorbeelden waar ik bovenstaand concept goed terug hoor komen (and… don’t forget to bring good shoes). Maar er zijn nog veel meer vorbeelden waar het niet, of volkomen andersom wordt toegepast.
Een trend die volgens mij vrij lijnrecht tegenover het ‘dicht bij de luisteraar blijven’ idee staat, is het gebruik van staccato stemmen. Een soort bijna-robot stemmen. Hoe neutraler hoe beter, heel erg staccato en weinig tot geen melodie. ‘Klinkt stoer’, ja, wellicht, maar niet persoonlijk. Hoe kan het dat dit zo’n trend is of was (want het is wel een beetje 2004), en gaat dat veranderen? Waarom is er ooit gekozen voor deze sound? Is het door de connotatie met toekomst, met techniek? Het is typisch een CHR (hitradio) sound. Wellicht willen mensen die radio luisteren juist NIET aangesproken worden, en geloven dat zij, door naar het radiostation te luisteren deel uitmaken van een tech-savy moderne wereld waarvan het geluid techy is, futuristisch en een beetje geheimzinnig / afstandelijk. Is ook een invalshoek natuurlijk.
Ik spreek geregeld radio imaging in voor verschillende omroepen. Ik was stations stem voor 3FM, heb me met vormgeving bezig gehouden bij 100%NL, was een van de stemmen van decibel en van vele lokale en regionale omroepen. Ik heb dus vrij veel ervaring en kan me goed aanpassen aan het station. Ook ik spreek voor sommigen van deze zenders heel staccato en roboticaal in. En vind dat ook gaaf klinken. Met een heleboel geluideffecten er overheen en knallen maar.
Maar als je achter het idee van ‘de radio vriend’ staat moet je ook eens wat beter na gaan denken over de stem in je promo of jingle. En daarmee hoef je je sound echt niet overboord te gooien.
Mij lijkt een gave oplossing om een freaky, stoere sound te behouden, twee stemmen te gebruiken, man en vrouw (of eventueel hetzelfde geslacht). De ene stem is super persoonlijk, dichtbij, ‘een vriend’, vertelt je die hele herkenbare dingen, trekt je die sweeper / jingle / promo in. De ‘robot stem’ is daar ter ondersteuning. Die combi heb ik nog niet gehoord. Wie wel? Please let me know.
quote Lenja Faraguna: “If you’re listening to the radio what is it that you hate to hear? The absence of the human connection. It sounds more and more robotic and shallow.”
Ik kwam ook nog een leuke stukje tegen van een Amerikaanse collega voice over wat ik even deel:
Ik heb talloze artikelen over de verschillen tussen Radio Imaging voice talent en radio performers geschreven. Om te beginnen, ja, vele radio imaging voices hebben een radio achtergrond. Echter, veel meer hebben nog nooit een voet binnen een radiostation gezet, laat staan gewerkt in een. Imaging is niet erg oud. Het is er nog maar sinds ongeveer 1995. In de vroege dagen werd radio imaging voornamelijk ingesproken door radio-mensen; vandaag de dag zijn de meeste radiostations op zoek naar acteurs. Het verschil is eenvoudig: DJ’s wordt geleerd om een bericht aan te kondigen, acteurs zijn geleerd om emoties te communiceren met hun daden en woorden. Dit maakt een enorm verschil in termen van geluid. Professionele stemacteurs zoals ikzelf brengen radio imaging tot leven. We passen onze persoonlijkheid en het geluid aan bij het station en format waar we voor werken. We lezen niet alleen de woorden op de pagina, wij zorgen dat u die woorden hoort en herinnert. We ontcijferen nuance en betekenis in elk bericht. Geloof me, het is moeilijker dan het klinkt.